HƯỚNG DẪN DIỆT VÀ PHÒNG CHỐNG MỐI ĐẤT

Ở Việt Nam có 3 loại mối gây hại chính: Mối đất, mối gỗ khô và mối gỗ ẩm. Trong 3 loại này mối đất là loài phá hoại mạnh nhất và tấn công công trình xây dựng từ dưới lòng đất lên. Mối và thiệt hại do chúng gây ra trở thành nỗi lo sợ của nhiều chủ nhà bởi chỉ đến khi thiệt hại nghiêm trọng ta mới phát hiện ra sự tồn tại của chúng. Thời điểm và phương thức, hai yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự thành công của các phương pháp diệt trừ cũng như phòng chống hiệu quả tác hại mối đất. Trong bài viết này, Hanoi Pest Control sẽ hướng dẫn bạn cách diệt và phòng chống mối đất hiệu quả cho ngôi nhà mình.

Mối đất là loài phá hoại mạnh nhất và tấn công công trình

  1. Loài mối đất

a) Đặc tính sinh học

Mối đất sinh sống theo đàn và dưới lòng đất, có tổ chức xã hội cao. Một tổ mối đất có thể chứa tới hàng triệu cá thể cùng nhau chia sẻ tài nguyên thức ăn, nơi ở và hợp tác chăm sóc con non. Trong tổ mối, mối thợ chiếm đa số, ngoài ra còn mối lính bảo vệ tổ, mối vua và mối chúa chịu trách nhiệm sinh sản.
Mối thợ là những con mối được phát hiện đầu tiên khi một khúc gỗ bị mối xông hoặc phá vỡ đường ống bùn. Hầu hết các công việc quan trọng duy trì tổ đều do mối thợ thực hiện như kiếm thức ăn, xây tổ, chăm sóc con non, xây ống bùn, cho ăn...

Mối lính có nhiệm vụ bảo vệ tổ khỏi sự tấn công từ bên ngoài. Mối lính được xác định bởi đầu lớn, màu sẫm hơn so với thân, hàm dưới phát triển cứng khỏe. Trong tổ mối đất, mối lính thường chiếm khoảng 10%.

Trong tổ mối, chỉ có duy nhất mối cánh phát triển cánh và mắt có thể nhìn được. Mối cánh sẫm màu hơn, lớp biểu bì dày hơn cho phép chúng ngăn ngừa mất nước tốt hơn. Đến mùa mối cánh rời tổ, hạ cánh xuống địa điểm thích hợp xung quanh tổ, rụng cánh và tiến hành giao phối, xác định mối vua và mối chúa, tổ mối mới được hình thành.

Mối thợ - Mối lính - Mối cánh

Mối đất chuyển hóa Xenlulozơ thành thức ăn nuôi sống cơ thể nên chúng ăn mọi thứ chứa Xenlulozo như giấy, bìa cứng hoặc cả vải có nguồn gốc từ sợi bông hoặc sợi thực vật nhưng chủ yếu vẫn là gỗ mục chết và gỗ thành phẩm. Tuy không ăn vật liệu ngoài Xenlulozo nhưng trong quá trình tìm kiếm thức ăn mối đất phá hỏng mọi vật cản chắn đường đi của chúng ví dụ như vật liệu cách nhiệt, bê tông, kim loại...

Mối đất cần độ ẩm để duy trì sự sống vì vậy chúng làm tổ trong đất hoặc xây đường ống bùn phục vụ di chuyển, tiếp cận nguồn thức ăn. Chúng rất nhanh tiếp cận bất cứ thành phần gỗ nào tiếp xúc với mặt đất. Trường hợp gỗ không tiếp xúc mặt đất thì những đường ống bùn giúp chúng tiếp cận gỗ cách mặt đất vài chục mét và thường đi vào công trình qua các khe co giãn giữa các tấm bê tông hoặc khe nứt trên tường, vị trí thuận lợi từ bên ngoài có thể tiếp cận bên trong ngôi nhà.

b) Cách phát hiện mối đất

Mối đất ẩn trong gỗ và dưới lòng đất nên rất khó để phát hiện ra. Cách tốt nhất để xác định xem mối đắt có xâm nhập hay không là tìm kiếm mối cánh, cánh mối rụng, đường ống bùn hoặc gỗ hư hại.
- Mối cánh thường xuất hiện nhiều vào mùa xuân. chúng bị thu hút bởi ánh sáng nên chúng có thể được tìm thấy ở khu vực cửa ra vào, cửa sổ, đèn chiếu sáng, lỗ thông hơi. Mối cánh nổi lên từ mặt đất khu vực xung quanh nhà không có nghĩa ngôi nhà bạn bị mối tấn công vì mối cánh chỉ xâm nhập khi ngôi nhà đó đáp ứng đủ điều kiện về độ ẩm, nguồn thức ăn phù hợp, tuy nhiên đây cũng có thể là lý do khiến bạn nên kiểm tra lại ngôi nhà mình. Mối xâm nhập vào cấu trúc gỗ, đồ đạc gỗ của các ngôi nhà hoặc công trình khác thường do tổ mối hình thành sẵn trong lòng đất.
- Đường ống bùn do mối đất xây  từ đất, nước bọt và phân, mục đích bảo vệ mối không bị mất nước và tránh khỏi động vật ăn thịt. Ngôi nhà, công trình xây dựng cần được kiểm tra định kỳ mỗi năm một lần để tìm dấu hiệu về đường ống bùn. Một số vị trí bạn cần lưu ý kiểm tra như: phía bên ngoài và bên trong móng, vết nứt trên sàn bê tông, đường ống kỹ thuật xuyên sàn, dầm sàn, ván chân tường, vết nứt, khe hở trên tường. Dựa vào kích thước của ống bùn có thể xác định mức độ nghiêm trọng do mối đất gây ra. Độ dày thông thường của ống bùn bằng kích thước một cây bút chì, tuy nhiên kích thước này có thể lớn hơn nếu haotj động kiếm ăn của mối đất diễn ra nhiều hơn.
- Thiệt hại gỗ: Gỗ bị mối đất tấn công khó bị phát hiện cho đến khi bóc lớp phía ngoài ra. Bạn có thể kiểm tra bằng cách dùng tay hoặc tuốc nơ vít gõ nhẹ vào miếng gỗ, gỗ bị hư hại có âm thanh rỗng, thậm chí dùng tuốc nơ vít dễ dàng phá vỡ lớp gỗ phía bên ngoài. Mối đất chỉ ăn dọc theo thớ gỗ và chúng ăn phần gỗ mềm phía trong. Khác biệt so với mối gỗ ẩm hay các loại côn trùng ăn gỗ như mọt là đẩy hạt gỗ hoặc phân ra ngoài, mối đất sử dụng chính những thứ này làm nguyên liệu xây đường ống bùn.

  2. Phòng chống và kiểm soát mối đất

Cách tốt nhất để kiểm soát mối đất là ngăn chặn  trước khi sự xâm nhập xảy ra. Xử lý tòa nhà và khu vực xung quanh trước khi tiến hành xây dựng bảo vệ chống lại mối mọt hiệu quả. Phòng chống mối cần bao gồm:
- Loại bỏ rễ cây, gỗ cây mục hoặc vật liệu gỗ không liên quan ra khỏi mặt bằng công trình trước khi tiến hành xây dựng, điều này loại bỏ các đàn mối tồn tại từ trước có thể xâm nhập vào công trình.
- Ngăn chặn mối đất tìm kiếm nguồn thức ăn bằng cách không để vật liệu gỗ tiếp xúc trực tiếp với mặt đất, khoảng cách tối thiểu là 20cm so với mặt đất.
- Lỗ thông hơi phải có kích thước đảm bảo cho không khí lưu thông thường xuyên, giữ cho ngôi nhà luôn khô ráo, thoáng mát.
- Việc kiểm tra định kỳ cần được thực hiện bao gồm những việc: tìm kiếm đường ống bùn, mối cánh, gỗ hư hại, xác định chính xác mức độ hư hại lên phương án xử lý càng sớm càng tốt.

a) Phòng chống mối đất bằng hóa chất

Phòng chống mối đất bằng hóa chất là phương pháp ngăn chặn các tổ mối trong lòng đất xâm nhập tấn công vào cấu trúc công trình. Thực tế cho thấy rằng chỉ có công trình “đã bị” mối ăn và công trình “chưa bị” mối tấn công. Do đó, nên áp dụng phương pháp xử lý mối đất tiền xây dựng triệt để bảo vệ công trình lâu dài.
Hiện nay trên thị trường có 2 loại thuốc diệt mối đất dành cho công trình: thuốc diệt mối xua đuổi và thuốc diệt mối chết chậm
Đặc tính hóa học của thuốc diệt mối xua đuổi là đẩy lùi mối ra khỏi cấu trúc. Mặc dù dạng này có thể giết chết mối nhưng khi thuốc diệt mối xua đuổi được bơm vào nền móng công trình mối có thể phát hiện ra sự hiện diện của hóa chất nguy hiểm. Trong quá trình xử lý thuốc có thể xuất hiện các khoảng trống, khiến hàng rào hóa chất không còn liên tục, mối đất sẽ lợi dụng khoảng trống này để đào hầm đi qua an toàn và tránh được những vùng đất được xử lý thuốc trước đó.
Một loại hóa chất khác là thuốc diệt mối chết chậm. Đối với loại hóa chất này, mối đất không thể phát hiện ra những khu vực đất đã được xử lý do đó việc đào hầm của mối đất không bị ảnh hưởng. Hóa chất tiếp xúc vào mối thợ trong quá trình đào hầm, mối thợ không hề hay biết, quay trở lại tổ, lây lan cho những con mối khác trong tổ thông qua dịch tiết ra từ miệng hoặc dịch hậu môn. Sau một thời gian, tổ mối bị tiêu diệt.
Tính toàn vẹn của hàng rào hóa chất chống mối đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ công trình. Thuốc chống mối dạng xua đuổi được sử dụng đúng cách bảo vệ công trình trừ khi khu vực xử lý thuốc đất bị xáo trộn. Ngực lại, hàng rào hóa chất thuốc diệt mối chết chậm cho phép hoạt động linh hoạt hơn, ngay cả khi đất bị xáo trộn.

>>> Tìm hiểu thêm: Phòng chống mối bằng hóa chất

Phòng chống mối đất bằng hóa chất

b) Bả mối

Bả diệt mối sử dụng để loại bỏ các tổ mối bên trong và xung quanh công trình. Thành phần của bả mối bao gồm thức ăn hấp dẫn mối và hóa chất diệt mối tác dụng chậm. Chủ nhà khi sử dụng bả mối là phương pháp kiểm soát mối cần chú ý đây là cả quá trình đánh bả hiệu quả và kéo dài. Loại bả này dựa vào tập tính của loài mối để mối thợ đến xác định vị trí của mồi và mang về tổ phân phối.cho phần còn lại của đàn.
Số lượng trạm bả càng nhiều thì hiệu quả tiêu diệt mối đất càng cao. Lập kế hoạch, kinh nghiệm và kiên nhẫn là 3 yếu tố quan trọng dẫn đến thành công của phương pháp này. Có 3 phương pháp đặt trạm bả mối đất cơ bản:
- Phương pháp thứ nhất: Bước đầu tiên là lắp đặt trạm nhử mối, sử dụng nguyên liệu hấp dẫn mối như gỗ nhằm thu hút mối đến trạm, xác định sự hiện diện của tổ mối quanh khu vực công trình. Sau khi xác định chính xác sự hiện diện tổ mối đất, ta thay thế bằng bả.
- Phương pháp thứ hai: Bỏ qua bước nhử mối bằng gỗ mà tiến hành đặt luôn bả vào trạm
- Phương pháp thứ ba: Tìm kiếm các dấu hiệu của mối trong nhà như đường ống bùn, gỗ hư hại và đặt trạm bả tại chính vị trí mối đang hoạt động. Thông thường trạm mối được lắp đặt trực tiếp tại các đường ống bùn đang hoạt động sau khi phá vỡ các đường ống bùn này.

Lắp đặt trạm bả diệt mối đất

Ngoài các phương pháp kiểm soát mối đất bằng hàng rào hóa chất và trạm bả ra, Hanoi Pest Control còn thực hiện thi công công nghệ kiểm soát mối hiện đại: Phòng chống mối bằng lưới thép không gỉ Termimesh và đường ống chống mối Altis. Đây là hai giải pháp được đánh giá cao về hiệu quả kiểm soát mối đất an toàn, lâu dài, khắc phục nhược điểm của các phương pháp kiểm soát mối truyền thống.